Na Podhalu, 20 sierpnia 2022 roku, zapowiadane były ulewy. Jednak nikt nie spodziewał się, że na 1 metr kwadratowy spadnie aż 78 mm wody. Taka ilość musiała zamienić ulice w rwące potoki, zatapiając po drodze piwnice, kotłownie, całe budynki, niszcząc mosty, drogi, systemy kanalizacji i wszystko inne, co napotkała. W konsekwencji tak ogromnych opadów pojawiła się lawina błotna z kamieniami i mułem, która dopełniła zniszczeń, zalewając autokar i samochody.
Z reguły, powódź natychmiastowa oznacza, że woda pojawia się nieprawdopodobnie szybko. W tym przypadku też tak było – wsie na Podhalu zalało dosłownie w kilka minut. To bardzo mało czasu, żeby wyprzedzić wodę i przygotować się. Ot choćby żeby przestawić samochód czy przygotować worki z piaskiem, uszczelnić drzwi garażowe, zabezpieczyć kotłownię czy uprzątnąć kosiarkę, wózek czy co tam jeszcze zostało pod domem.
Lawina błotna z mułem i kamieniami 
Uszkodzone auta po lawinie błotnej
Przygotuj się na powódź natychmiastową
Jest kilka prostych rzeczy, które możesz zrobić zanim nadejdzie powódź natychmiastowa:
- W dolnych partiach domu, które mogą zostać zalane przez wodę, nie trzymaj żadnych urządzeń elektrycznych – przenieś je na wyższy poziom.
- Przygotuj kilka worków z piaskiem, gdy pojawią się komunikaty o możliwych nawałnicach osłoń kotłownię, garaż, wejście do domu.
- Jeśli w garażu masz spiżarnię, to koniecznie przenieś wszystko, co nie jest szczelnie zamknięte, w inne miejsce (słoiki z przetworami możesz zostawić, ale już produkty sypkie, nawet w plastikowych pojemnikach, powinieneś przenieść w inne miejsce).
- Zgromadź w domu niezbędne zapasy czystej wody, wodociągi mogą jakiś czas po kataklizmie nie działać.
- Zaopatrz się w odpowiednią ilość źródeł światła, takich jak latarki, świece, zapasowe baterie – przez pewien czas może nie być prądu.
- Jeśli używasz środków ochrony roślin, pestycydów i innych środków chemicznych, to porządnie je zabezpiecz, żeby woda ich nie rozpuściła i żebyś nie spowodował katastrofy ekologicznej skażając otoczenie.
- Jeśli masz jakieś zwierzęta, znajdź dla nich bezpieczne miejsce. Pamiętaj, aby w chwili nadejścia powodzi nie były uwiązane i mogły same się uratować w razie potrzeby.
- Usuń z posesji wszelkie pojazdy i odprowadź je w najwyższe w okolicy miejsce, żeby je zabezpieczyć.
Jeśli wykonasz powyżej opisane procedury, to jest spora szansa, że zachowasz swój dobytek, a zniszczenia nie będą dla ciebie aż tak dotkliwe.
Przygotuj siebie i rodzinę na powódź natychmiastową
Wraz z rodziną zaplanuj co zrobicie, jeśli wasz dom znajdzie się w obszarze zalewanym przez powódź natychmiastową. Na Podhalu 2 domy zostały zalane całkowicie, są niezdatne do mieszkania. Z innych domów rodziny musiały się tymczasowo przenieść do rodzin lub znajomych. Powódź natychmiastowa może się przytrafić także tobie. Czy wiesz co zrobisz? Masz plan?
Zanim znajdziesz się w takiej sytuacji:
- Ustal gdzie się przeniesiecie tymczasowo, jeśli powódź natychmiastowa zacznie zalewać wasz dom.
- Potwierdź z rodziną, że możecie się u nich zatrzymać.
- Upewnij się, że wszyscy wiedzą do kogo się przeniesiecie i jak tam dotrzeć.
- W razie, gdyście się zagubili, ustalcie gdzie zostawicie dla siebie wiadomość ( w sklepie, na plebanii, na posterunku policji, w OSP).
- Dobrze, gdybyście mieli własne Plecaki Awaryjne, ze swoimi rzeczami na pierwsze 3 dni od wystąpienia powodzi natychmiastowej – w plecaku będziesz mieć swoje leki przyjmowane na stałe, art. higieniczne, bieliznę, trochę energii czekoladowej, latarki, czapkę czy saperkę – wszystko to będzie bardzo pomocne w czasie i po powodzi.
Przebieg kataklizmu na Podhalu potwierdza, że rzeczywiście większość sytuacji awaryjnych rozwiązuje się w ciągu 3 dni. Już następnego dnia po powodzi natychmiastowej trzy wioski, które najbardziej ucierpiały podczas nawałnicy, były wstępnie posprzątane. Koparki usunęły kamienie i muł, udrażniając cześć dróg. Woda częściowo ustąpiła, mieszkańcy mogli wrócili do domów i rozpocząć sprzątanie posesji.
Powrót do normalności po powodzi natychmiastowej
Każda katastrofa to trudne przeżycie dla tych których dotyka, a powracanie do normalności sprzed często jest długie i kosztowne. Urzędnicy muszą zadbać o odbudowanie dróg, mostów, o wznowienie dostaw wody, prądu. Domy po powodzi wymagają specjalnego sprawdzenia, o czym możesz przeczytać tutaj: https://gotowi.org/zagrozenia/powodzie/.
Chociaż nie jesteśmy w stanie przygotować się na każde możliwe zagrożenie, jakie przynosi nam życie, możemy podjąć kroki w celu zminimalizowania skutków tych sytuacji. Aby Ci w tym pomóc, na portalu www.gotowi.org zebraliśmy kompendium wiedzy o tym jak być gotowym na wypadek sytuacji awaryjnych, które nam się przytrafiają. W zależności od miejsca zamieszkania lub celu wakacyjnych podróży będziesz mieć różne potrzeby, ale mamy nadzieję, że potraktujesz portal gotowi.org jako punkt wyjścia do stworzenia własnego planu awaryjnego.
Fotografie do tekstu: facebook Wójt Marcin Ratułowski / UG Czarny Dunajec oraz goral.pl