Powodzie
Powodzie są jednym z najczęściej występujących zagrożeń naturalnych w Polsce i w wielu regionach świata. Brak ewakuacji z zalanych obszarów, przedostanie się wód powodziowych do Twoich miejsc zamieszkania lub pracy, albo pozostanie w nich po przejściu powodzi, może spowodować obrażenia lub śmierć. Powódź to tymczasowy przelew wody na ląd, który jest zwykle suchy. Powstaje na skutek wezbrania wody w ciekach naturalnych, zbiornikach wodnych, kanałach oraz od strony morza, powodując zagrożenie dla życia i zdrowia ludzi, środowiska, dziedzictwa kulturowego i działalności gospodarczej. Powódź niszczy domy, gospodarstwa, uprawy i drogi, powoduje skażenie wody i zalanego terenu.
Przed
- Poznaj rodzaje ryzyka powodziowego na swoim obszarze.
- Jeśli w Twojej okolicy występuje ryzyko powodzi, monitoruj potencjalne oznaki, takie jak ulewny deszcz.
- Przygotuj dla każdego członka rodziny jego osobisty plecak awaryjny na wypadek, gdybyście musieli natychmiast wyjść lub jeśli dostawy zostaną odcięte. Pamiętaj o specyficznych potrzebach każdej osoby, w tym o lekach. Nie zapomnij o potrzebach zwierząt domowych. Miej dodatkowe baterie i urządzenia ładujące do telefonów i innego krytycznego sprzętu.
- Zgromadź w domu niezbędne zapasy niepsującej się żywności oraz czystej wody; zaopatrz się w odpowiednią ilość źródeł światła, takich jak latarki, świece, zapasowe baterie.
- Przechowuj ważne dokumenty w wodoodpornym pojemniku. Twórz kopie dokumentów, także cyfrowe, chronione hasłem.
- Stwórz rodzinny plan awaryjny, w tym plan komunikacji.
- Jeśli możesz, odeślij dzieci i osoby starsze w bezpieczne miejsce, np. do rodziny czy znajomych.
- Chroń swoją własność. Zabezpiecz niższe partie domu przed wodą, przygotuj worki z piaskiem, usuń z terenu posesji pojazdy i przemieść je w bezpieczne miejsce.
- Usuń z najbliższego otoczenia wszystkie toksyczne substancje, takie jak pestycydy i środki owadobójcze.
- Upewnij się, że domownicy wiedzą jak wyłączyć główne zasilanie elektryczne domu, odciąć gaz i wodę.
- Jeśli masz jakieś zwierzęta, znajdź dla nich bezpieczne miejsce. Pamiętaj, aby w chwili nadejścia powodzi nie były uwiązane i mogły same się uratować w razie zaistnienia takiej potrzeby. Najlepiej jeśli pozwolisz na ich ewakuację prewencyjną.
- Sprawdź, czy masz aktualną polisę ubezpieczeniową oraz czy obejmuje ona ryzyko powodzi i jej skutków.
- Jeśli masz dostęp do Internetu, monitoruj prognozy pogody i stanu zagrożenia.
Podczas
- Kiedy pojawi się nagłe zagrożenie powodziowe, wyłącz główne zasilanie elektryczne, odłącz sieć gazową i wodociągową, a także zamknij zasuwy (zawory) sieci kanalizacyjnej, zatkaj kratki ściekowe oraz uszczelnij szambo.
- Jeśli posiadasz telefon komórkowy, miej go pod ręką.
- Włącz radioodbiornik zasilany bateriami na częstotliwość lokalnej stacji radiowej, aby uzyskać najnowsze informacje o sytuacji. Zazwyczaj radio podaje także informacje o zagrożeniu i sposobach postępowania.
- Przygotuj się do ewentualnej ewakuacji. Pamiętaj, że osoby dorosłe mogą mieć przy sobie nie więcej niż 20 kg bagażu.
- Miej pod ręką plecaki awaryjne dla każdego członka rodziny (plecaki przechowuj w łatwo dostępnym miejscu).
- Nie używaj w gospodarstwie domowym wody ze studni ani wody gruntowej.
- W przypadku niebezpieczeństwa natychmiast przemieść się na wyżej położone tereny.
- Jeśli jesteś uwięziony w budynku, idź na jego najwyższy poziom. Nie wchodź na zamknięty strych. Możesz zostać uwięziony przez podnoszącą się wodę powodziową. Idź na dach tylko w razie potrzeby i tam wzywaj pomocy.
- Jeśli zostaniesz poproszony o ewakuację, zrób to natychmiast. Dzieciom znajdującym się pod Twoją opieką przypnij do ubrań karteczkę z imieniem i nazwiskiem oraz kontaktem do ich opiekunów. Słuchaj uważnie służb i wypełniaj ich zalecenia.
- Korzystaj z rodzinnego planu awaryjnego; zostaw wiadomość w umówionym miejscu.
- Jeśli musiałeś opuścić swój dom, zarejestruj się w punkcie ewidencyjnym. W ten sposób łatwiej odnajdzie Cię rodzina.
- Jeśli poruszasz się własnym samochodem i ugrzęźniesz na zalanym obszarze, szybko opuść pojazd. Najlepiej jedź tylko drogami wyznaczonymi przez władze. Unikaj mostów nad szybko poruszającą się wodą. Taka szybko poruszająca się woda może zmyć mosty bez ostrzeżenia.
- Nie chodź, nie pływaj ani nie przejeżdżaj przez wody powodziowe.
- Postaraj się nie panikować, bądź rozsądny, zachowaj trzeźwość umysłu;
- Staraj się pomagać innym, w tym podmiotom ratowniczym.
- Słuchaj radia lub lokalnych systemów alarmowych, aby uzyskać aktualne informacje i instrukcje o dalszym postępowaniu.
Po
- Słuchaj komunikatów radiowych i telewizyjnych. Nie wracaj do domu, dopóki władze nie ogłoszą, że jest to bezpieczne oraz nie zostanie przywrócone zaopatrzenie w wodę pitną, usprawniony system kanalizacji i usunięte odpady.
- Jak najdłużej pozostań poza zasięgiem wód powodziowych, sprawdź fundamenty domu czy nie ma pęknięć lub innych uszkodzeń, upewnij się, że budynek nie grozi zawaleniem, a w przypadku wątpliwości zgłoś to do nadzoru budowlanego, władz samorządowych i do ubezpieczyciela.
- Zrób dokładną inspekcję budynku oraz dokumentację fotograficzną.
- Sprawdź instalację elektryczną i gazową, korzystając ze specjalistycznej pomocy. Uważaj na ryzyko porażenia prądem. Nie dotykaj urządzeń elektrycznych, jeśli są mokre lub stoją w wodzie. Jeśli jest to bezpieczne, wyłącz prąd, aby zapobiec porażeniu prądem.
- Unikaj brodzenia w wodzie powodziowej, która może zawierać niebezpieczne elementy i być zanieczyszczona.
- Jeśli to możliwe, włącz się do pomocy w usuwaniu skutków powodzi,
- Do odpompowywania wody z piwnic przystąp, gdy poziom wody na gruncie będzie niższy niż poziom wody w piwnicy; wodę odpompowuj stopniowo, aby nie uszkodzić fundamentów.
- Zalane pomieszczenia zdezynfekuj za pomocą mleka wapiennego, wywietrz, wysusz i odmaluj (szczególnie jeśli przechowujesz w nich żywność, przygotowujesz posiłki lub jeżeli przebywają w nich dzieci). Meble odsuń od ścian na co najmniej 20 cm i podnieś minimum 5 cm od podłogi.
- Zalane przez powódź studnie i ujęcia wody odkaź wapnem chlorowanym, aby uniknąć chorób zakaźnych.
- Toalety, łazienki, urządzenia sanitarne oczyść, osusz i odkaź wapnem chlorowanym.
- Do mycia zębów, płukania owoców oraz do picia używaj wyłącznie przegotowanej wody.
- Szczególnie dbaj o higienę – prace wykonuj w rękawicach gumowych, często myj ręce w czystej wodzie.
- Wyrzuć całą żywność, która miała kontakt z wodą powodziową, a do celów spożywczych używaj tylko wody butelkowanej lub dowożonej beczkowozami przeznaczonymi do wody pitnej.
- Jeżeli twój majątek był ubezpieczony, jak najszybciej skontaktuj się ze swoim ubezpieczycielem i dowiedz się, jakie działania musisz podjąć, by uzyskać odszkodowanie. Szybkie zgłoszenie pozwoli zaplanować likwidację szkód.
- Zgłoś się po pomoc finansową do gminnego lub miejskiego ośrodka pomocy społecznej.
