Żywność, tuż za czystą wodą, jest podstawą naszej egzystencji. W Polsce żywności jest pod dostatkiem, jednak w przypadku dłuższych przerw w dostawie energii elektrycznej, blokad importu na skutek wojny lub innego kryzysu, może dojść do braku pewnych produktów spożywczych. Dlatego też dobrze jest posiadać w spiżarni zapas żywności na okres co najmniej 7 dni.
Zrozumieć łańcuchy dostaw
Zanim gotowa żywność trafi na nasze stoły, przechodzi długi proces produkcyjny i logistyczny. Występuje wiele zależności warunkujących sprawne działanie tego procesu. Jesteśmy uzależnieni od importu wielu składników, transportu towarów handlowych, oleju napędowego, opakowań i wielu innych produktów. Do obsługi tych złożonych procesów wymagane jest sprawne działanie różnych systemów teleinformatycznych. W przypadku, gdy z tego długiego łańcucha wypadnie jedno ogniwo, mogą wystąpić zakłócenia.
Zakłócenia w produkcji żywności
Zmiany klimatu mają globalny wpływ na produkcję żywności. Susza, powodzie i coraz większa liczba szkodników sprawiają, że zbiory często bywają nieudane. Ceny zaczynają rosnąć, a niektórych towarów może zabraknąć. Podobny skutek może mieć miejsce w sytuacji, gdy jakiś kraj, z którego importujemy wiele towarów, zostanie dotknięty kryzysem lub wojną.
Zmiana zwyczajów żywieniowych
Kryzysy i wojny oznaczają, że musimy obniżyć pewne wymogi i zmienić swoje zwyczaje żywieniowe. W przypadku zakłóceń w dostawach żywności nie będziemy dysponować takim zróżnicowaniem produktów żywnościowych, do jakiego jesteśmy przyzwyczajeni. Na przykład pogorszyć może się dostęp do świeżych produktów. Może to także spowodować, że sklepy spożywcze będą otwarte tylko w niektórych godzinach i że trzeba będzie stać w kolejce, aby kupić niektóre towary.
Żywność na jeden tydzień
Wszystkie osoby, które mają taką możliwość, powinny posiadać w domu żywność w takiej ilości, aby móc poradzić sobie bez konieczności dokonywania zakupów przez okres jednego tygodnia. Na potrzeby przygotowań na wypadek braku żywności, dobrze jest zakupić produkty spożywcze, które można przechowywać w temperaturze pokojowej, które łatwo jest przyrządzić i których przyrządzenie nie wymaga wody lub wymaga małej ilości wody. Robiąc domowe zapasy koncentrujmy się na tych produktach, które zwykle jadamy, dzięki czemu będziemy zużywać wszystko na bieżąco i nie będziemy niczego wyrzucać. Należy również pamiętać o tym, że aby zapewnić sobie dobre funkcjonowanie, należy jeść żywność dostarczającą dużą ilość energii.
Przechowuj żywność we właściwy sposób
W przypadku dłuższej przerwy w dostawie energii elektrycznej ważne jest, aby przechowywać żywność we właściwy sposób; w innym wypadku możesz się rozchorować, nawet jeśli ugotujesz lub usmażysz dany produkt. Zacznij od zjedzenia tych produktów, które już posiadasz w lodówce, zanim upłynie ich data przydatności do spożycia. Jeśli nastąpi przerwa w dostawie energii elektrycznej, zamrażarka będzie utrzymywać wystarczająco niską temperaturę przez parę dób. Jeśli na zewnątrz jest zimno, żywność można zabezpieczyć i przechowywać na zewnątrz. Dzięki odpowiedniemu przechowywaniu przyczynisz się również do ograniczenia odpadów żywnościowych, ponieważ nie będziesz musiał wyrzucać żywności.
Wspólne gotowanie
Dobrze jest posiadać kuchenkę kempingową, która ułatwi przyrządzanie posiłków. Alternatywą może być również grillowanie na zewnątrz. Zaproś sąsiadów i gotujcie razem. Obcowanie z innymi osobami jest szczególnie ważne podczas kryzysów, a gotowanie to dobry sposób na wspólne spędzanie czasu. Ponadto dzielenie się zasobami ogranicza ryzyko, że zostaniesz ich pozbawiony przez gorzej niż ty przygotowanego sąsiada. Bo przecież każdy jednak coś tam w domu zawsze ma.
Gotowość Szwecji na wypadek braku żywności
Od początku XXI wieku Szwecja nie posiadała magazynów na potrzeby dostaw żywności w razie wystąpienia kryzysu. Dostęp do żywności był dotychczas tak duży, a zagrożenia tak niewielkie, że uznano, iż duże państwowe magazyny są zbędne.
Jednak sytuacja na świecie i zagrożenia zmieniły się i rząd Szwecji postanowił, że kraj będzie dysponował magazynami żywności w ramach systemu gotowości, aby posiadać żywność także w przypadku poważnych kryzysów i wojny. Aby mogło się to udać, wszystkie odpowiedzialne podmioty podjęły działania na rzecz przygotowania się do stanu gotowości. Szwecja współpracuje również z innymi krajami, dzięki czemu będą sobie wzajemnie pomagać w razie wystąpienia takiej potrzeby.
Budowanie gotowości Szwecji w zakresie żywności będzie trwać wiele lat. Nie oznacza to, że jest zupełnie nieprzygotowana. Dzięki współpracy między innymi z przedsiębiorstwami dostarczającymi produkty spożywcze, państwami sąsiadującymi i UE, Szwecja działa na rzecz zapewnienia skutecznego działania całego łańcucha dostaw żywności.
Rada!
Dostosuj swoje domowe zapasy do swoich potrzeb i zwyczajów żywieniowych, na przykład jeśli wymagasz specjalnej diety lub jeśli jesteś uczulony na pewne produkty spożywcze. W razie potrzeby należy również posiadać dodatkową żywność dla małych dzieci, osób starszych oraz dla swoich zwierząt domowych. Zużywaj te dodatkowo zakupione produkty spożywcze, a następnie uzupełniaj zapasy, zamiast posiadania zapasów, które nie są zużywane. W ten sposób zapewnisz naturalną wymianę produktów i nie będziesz musiał wyrzucać żywności.
Lista kontrolna dotycząca żywności na wypadek kryzysu i wojny – rekomendacje Szwedzkiego Urzędu Bezpieczeństwa Żywności
- ziemniaki, kapusta, marchew, jaja
- chleb o długiej dacie przydatności do spożycia, na przykład tortilla, chleb chrupki, herbatniki, suchary
- ser topiony, ser serwatkowy i inne smarowidła do chleba w tubkach
- napój owsiany, napój sojowy, mleko w proszku
- olej spożywczy, ser twardy
- makaron błyskawiczny, ryż, kasza, purée ziemniaczane w proszku
- ugotowane soczewica, fasola, warzywa, hummus w puszkach
- przetarte pomidory, na przykład do ugotowania w nich makaronu
- konserwy z sosem mięsnym, makrelą, sardynkami, ravioli, klopsikami z łososia, ugotowanym mięsem, zupy
- krem owocowy, dżem, marmolada
- gotowa zupa jagodowa lub zupa z głogu, sok lub inny napój, który można przechowywać w temperaturze pokojowej
- kawa, herbata, czekolada, batony energetyczne, miód, migdały, orzechy, masło orzechowe, ziarna zbóż.
Każdy z nas może zrobić sobie własną listę, ważne, aby to co będzie w domowych zapasach zaspakajało potrzeby żywieniowe (i energetyczne) wszystkich członków rodziny.