To nie bomba atomowa, a skutki zmian klimatu są dziś realnym zagrożeniem dla Ciebie i dla mnie. Niespotykane dotąd nawałnice, kopuły ciepła, powodzie błyskawiczne, susze, gigantyczne pożary, topnienie lodowców, podnoszenie się poziomu mórz, wysychanie jezior to nasza codzienność.
9 sierpnia 2021 roku, w Genewie, opublikowano raport Międzyrządowego Zespołu ds. Zmian Klimatu (IPCC – International Panel on Climate Change). Naukowacy zwracają uwagę, że wiele zmian zaobserwowanych w klimacie jest bezprecedensowych w ciągu tysięcy, jeśli nie setek tysięcy lat, a niektóre z już wprowadzonych zmian – takich jak ciągły wzrost poziomu morza – są nieodwracalne przez setki, a nawet tysiące lat.
Raport Grupy Roboczej I dotyczy najbardziej aktualnego fizycznego zrozumienia systemu klimatycznego i zmian klimatycznych, łącząc najnowsze osiągnięcia w nauce o klimacie i wiele linii dowodów z paleoklimatu, obserwacji, zrozumienia procesów, globalnych i regionalnych symulacji klimatycznych. Pokazuje, jak i dlaczego klimat zmienił się do tej pory, a także daje lepsze zrozumienie wpływu człowieka na szerszy zakres cech klimatu, w tym na zdarzenia ekstremalne.
Szybsze ocieplenie klimatu
Raport zawiera nowe szacunki szans na przekroczenie poziomu globalnego ocieplenia wynoszącego 1,5°C w nadchodzących dziesięcioleciach i stwierdza, że jeśli nie nastąpią natychmiastowe, szybkie i na dużą skalę redukcje emisji gazów cieplarnianych, to ograniczenie ocieplenia do blisko 1,5°C lub nawet 2°C będzie poza naszym zasięgiem.
Raport pokazuje, że to emisje gazów cieplarnianych w wyniku działalności człowieka są odpowiedzialne za ocieplenie o około 1,1°C od 1850-1900 i stwierdza, że średnio w ciągu następnych 20 lat oczekuje się, że globalna temperatura osiągnie lub przekroczy 1,5°C ocieplenia. Ocena ta opiera się na ulepszonych zestawach danych obserwacyjnych do oceny historycznego ocieplenia, a także postępu w naukowym zrozumieniu reakcji systemu klimatycznego na emisje gazów cieplarnianych powodowane przez człowieka.
„Ten raport jest sprawdzianem rzeczywistości” – powiedziała współprzewodnicząca Grupy Roboczej I IPCC, Valérie Masson-Delmotte. „Mamy teraz znacznie jaśniejszy obraz przeszłości, teraźniejszości i przyszłości, co jest niezbędne do zrozumienia, dokąd zmierzamy, co można zrobić i jak możemy się przygotować”.
Każdy region na ziemi stoi w obliczu coraz większych zmian
Wiele cech zmian klimatycznych zależy bezpośrednio od poziomu globalnego ocieplenia, ale to, czego doświadczają ludzie, często bardzo różni się od średniej globalnej. Na przykład ocieplenie na lądzie jest większe niż średnia globalna, a w Arktyce jest ponad dwukrotnie wyższe.
„Zmiany klimatu już wpływają na każdy region na Ziemi na wiele sposobów. Zmiany, których doświadczamy, wzrosną wraz z dodatkowym ociepleniem” – powiedział współprzewodniczący I grupy roboczej IPCC Panmao Zhai.
Skutki zmian klimatu
Raport przewiduje, że w nadchodzących dziesięcioleciach zmiany klimatu będą nasilać się we wszystkich regionach ziemi. Przy globalnym ociepleniu o 1,5°C będą narastały fale upałów, dłuższe ciepłe pory roku i krótsze zimne pory roku. Raport pokazuje, że przy globalnym ociepleniu o 2°C ekstremalne temperatury częściej będą osiągać krytyczne progi tolerancji dla rolnictwa i zdrowia.
Ale nie chodzi tylko o temperaturę. Zmiana klimatu powoduje wiele różnych zmian w różnych regionach na ziemi, które będą się nasilać wraz z dalszym ociepleniem. Obejmują one zmiany wilgotności i suchości, wiatry, śnieg i lód, obszary przybrzeżne i oceany. Na przykład:
- Zmiana klimatu wpływa na wzorce opadów. Na dużych szerokościach geograficznych opady prawdopodobnie wzrosną, podczas gdy przewiduje się, że w dużej części strefy subtropikalnej będą się zmniejszać. Oczekuje się zmian opadów monsunowych, które będą się różnić w zależności od regionu.
- Zmiany klimatyczne intensyfikują obieg wody. Powoduje to bardziej intensywne opady i związane z nimi powodzie, a także intensywniejszą suszę w wielu regionach.
- Na obszarach przybrzeżnych przez cały XXI wiek poziom morza będzie się stale podnosić, co przyczyni się do częstszych i dotkliwszych powodzi na obszarach nisko położonych oraz erozji wybrzeży. Ekstremalne zdarzenia na poziomie morza, które wcześniej występowały raz na 100 lat, mogą się zdarzać co roku pod koniec tego stulecia.
- Dalsze ocieplenie nasili rozmrażanie wiecznej zmarzliny i utratę sezonowej pokrywy śnieżnej, topnienie lodowców i pokryw lodowych oraz utratę letniego lodu morskiego Arktyki.
- Zmiany w oceanie, w tym ocieplenie, częstsze fale upałów, zakwaszenie oceanów i obniżony poziom tlenu są wyraźnie powiązane z wpływem człowieka. Zmiany te wpływają zarówno na ekosystemy oceaniczne, jak i na ludzi, którzy na nich polegają, i będą trwały przez co najmniej resztę tego stulecia.
- W przypadku miast niektóre aspekty zmian klimatu mogą ulec wzmocnieniu, w tym upał (ponieważ obszary miejskie są zwykle cieplejsze niż ich otoczenie), powodzie spowodowane silnymi opadami i podnoszeniem się poziomu morza w miastach przybrzeżnych.
Szósty raport zawiera bardziej szczegółową regionalną ocenę zmian klimatu, w tym skupia się na przydatnych informacjach, które mogą stanowić podstawę oceny ryzyka, adaptacji i innych procesów decyzyjnych, a także nowe ramy, które pomagają tłumaczyć fizyczne zmiany w klimat – upał, zimno, deszcz, susza, śnieg, wiatr, powodzie przybrzeżne i nie tylko – i w tym zakresie ich znaczenie dla społeczeństwa i ekosystemów.
Te regionalne informacje można szczegółowo przeanalizować w nowo opracowanym Interactive Atlas (https://interactive-atlas.ipcc.ch/), jak również w regionalnych arkuszach faktów, podsumowaniu technicznym i raporcie bazowym.
Wpływ człowieka na przeszły i przyszły klimat
„Od dziesięcioleci było jasne, że klimat Ziemi się zmienia, a rola wpływu człowieka na system klimatyczny jest niekwestionowana” – powiedział Masson-Delmotte. Jednak nowy raport odzwierciedla również znaczne postępy w nauce o atrybucji – zrozumienie roli zmiany klimatu w nasilaniu się określonych zjawisk pogodowych i klimatycznych, takich jak ekstremalne fale upałów i obfite opady deszczu.
Raport pokazuje również, że działania człowieka wciąż mają potencjał do determinowania przyszłego przebiegu klimatu. Dowody jasno wskazują, że dwutlenek węgla (CO 2 ) jest głównym motorem zmian klimatycznych, mimo że inne gazy cieplarniane i zanieczyszczenia powietrza również wpływają na klimat.
Zastanawiasz się, czy Ty możesz coś zrobić wobec galopujących zmian klimatu. Owszem, możesz.
Zacznij już dziś – idąc do sklepu weź z domu torbę na zakupy, pojemnik na ogórki kwaszone i słoik na kiszoną kapustę. Pieczywo włóż do papierowej torby i kup go tyle, żeby w ciągu dwóch dni spożyć.
A potem rozejrzyj się wokół siebie i oceń co tak naprawdę jest Ci potrzebne i niezbędne do życia. I to zatrzymaj. Reszta to przedmioty będące efektem manipulacji rzeszy ekspertów od marketingu, którzy codziennie dziesiątkami reklam wmówili Ci, że bez tych przedmiotów nie dasz sobie rady, pozbawiając Cię ciężko zarobionych pieniędzy.
Pozbądź się nadmiaru rzeczy i nigdy więcej nie kupuj niczego, co nie odpowiada na Twoje faktyczne potrzeby życiowe. Bądź jeszcze bardziej odpowiedzialny, chroń ziemię, ona jest tylko jedna dla nas wszystkich do życia.
O IPCC
Międzyrządowy Zespół ds. Zmian Klimatu (IPCC) jest organem ONZ zajmującym się oceną nauki związanej ze zmianami klimatu. Została ustanowiona przez Program Narodów Zjednoczonych ds. Ochrony Środowiska (UNEP) i Światową Organizację Meteorologiczną (WMO) w 1988 r. w celu dostarczania przywódcom politycznym okresowych ocen naukowych dotyczących zmian klimatu, ich skutków i zagrożeń, a także proponowania strategii adaptacyjnych i łagodzących. W tym samym roku Zgromadzenie Ogólne ONZ poparło działania WMO i UNEP we wspólnym utworzeniu IPCC. Dziś zrzesza 195 państw członkowskich.
Tysiące ludzi z całego świata przyczyniają się do pracy IPCC. W przypadku raportów z oceny naukowcy z IPCC poświęcają swój czas na ocenę tysięcy artykułów naukowych publikowanych każdego roku, aby zapewnić kompleksowe podsumowanie tego, co wiadomo o czynnikach wpływających na zmianę klimatu, jej skutkach i przyszłych zagrożeniach oraz o tym, jak adaptacja i łagodzenie mogą je ograniczyć.
Raport tworzyło 234 autorów z 66 krajów oraz 517 współautorów. Cytowano ponad 14 000 referencji, a także 78 007 komentarzy ekspertów i opinii rządowych.