Niewielu dziś pamięta, ale pod tym hasłem, autorstwa James Carville’a, Bill Clinton wygrał w 1992 roku wybory prezydenckie.
Prawdą jest, że silna gospodarka i mądre zarządzanie to stabilność i bezpieczeństwo kraju. Jednak gospodarki państw i finanse międzynarodowe od wielu lat są ze sobą tak bardzo powiązane, że wpływają na stabilność i bezpieczeństwo krajów i regionów, o czym przekonaliśmy się w czasie pandemii czy z chwilą eskalacji wojny na Ukrainie.
Zdaniem Pawła Borysa, prezesa Polskiego Funduszu Rozwoju, mamy obecnie najgorszy czas dla polskiej gospodarki. Paweł Borys uważa jednak, że największym zagrożeniem dla bezpieczeństwa Polski pozostają dalsze agresywne zachowania Rosji i niedający się przewidzieć przebieg wojny na Ukrainie.
Maciej Zieliński, prezes zarządu Siemens Polska potwierdza, że Rosja destabilizuje świat. Wojna i blokady handlowe zaburzają łańcuchy dostaw, wskazuje, że aż 100 mld euro to wartość niedostarczonych dostaw grupy Siemens. Do tego dochodzą niepokojące napięcia na Dalekim Wschodzie i na Tajwanie, który realizuje aż 80 proc. światowej produkcji czipów. Blokada Tajwanu byłaby czarnym scenariuszem, który zachwiałby globalną gospodarką.
Kryzys energetyczny i zawirowania w zaopatrzeniu w paliwa kopalne, zdaniem Zbigniewa Jakubasa, dla wielu były bodźcem do szybkiego wdrożenia zmian w firmach, w celu podniesienia efektywności energetycznej.
Dla branży budowlanej największe ryzyka wiążą się z opóźnieniem lub ewentualnym brakiem środków z KPO, inflacją, przepisami blokującymi rozwój zielonej energetyki oraz niepewnością na rynku – powiedział Artur Popko, prezes zarządu Budimex S.A.
Przy okazji warto zwrócić uwagę, że inflację, wymienianą jako jedno z zagrożeń, napędza interwencjonizm państwowy, a dokładniej regulacje dotyczące płacy minimalnej oraz szereg programów socjalnych i wypłat dla różnych grup społecznych, w tym wszystkie 500+ czy dodatkowe emerytury.
Zmiany i szanse dla Polski
Eksperci zwrócili uwagę, że wobec trwających zmian społeczno-politycznych na świecie i zagrożeń destabilizujących gospodarkę, ich zdaniem dojdzie do zasadniczej zmiany modelu ekonomii. Kluczowym jest uzyskanie niezależności energetycznej państwa, w tym z uwzględnieniem energii odnawialnej. Natomiast już widać trendy w różnych gałęziach gospodarki zmierzające do domykania produkcji w kraju.
Wykorzystując nasze położenie geograficzne, Polska ma szansę stać się centrum gospodarczym – uważają ekonomiści. Warunkującym jest jednak źródło energii dla produkcji w Polsce i zerowy ślad węglowy. Bez zielonej energii będzie to niemożliwe, uważają specjaliści.
Drugim ważny czynnikiem jest edukacja. Obecnie mamy doskonałych informatyków i finansistów. Jednak jest duża potrzeba większej elastyczności w edukacji i dostosowywanie cyklu i jakości kształcenia do potrzeb przedsiębiorców.
Tylko czy tak się stanie, że Polska będzie centrum gospodarczym Europy i regionu? Mamy poważne wątpliwości. Naszym zdaniem jest znacznie więcej uwarunkowań, które stoją dziś na przeszkodzie.
Lista wyzwań (zagrożeń) dla polskiej gospodarki
Lista wyzwań (zagrożeń) dla polskiej gospodarki jest długa, debatujący eksperci wskazali, że główne czynniki ryzyka to:
- Nasilająca się rywalizacja między USA a Chinami
- Destabilizacja w różnych regionach świata
- Gospodarcze skutki wojny na Ukrainie
- Zakłócenia w łańcuchach dostaw
- Rosnący interwencjonizm państwowy
- Biurokracja i co raz gorsze przepisy prawne i podatkowe
- Wysoka inflacja
- Znaczący spadek popytu wewnętrznego na skutek obaw i niepewności
- Brak stabilnych źródeł finansowania inwestycji (brak funduszy europejskich)
- Zahamowanie inwestycji, głównie w budownictwie
- Bezpieczeństwo energetyczne
- Marazm i bierność, biurokracja
- Ogólny niepokój i agresja płynące „z góry”, pobudzane przez media
Wymienione powyżej zagrożenia odnoszą się wprawdzie do gospodarki, ale ta finalnie oddziałuje na pojedyncze gospodarstwo domowe. To oczywiste, że Kowalski ma ograniczony wpływ na powstawanie lub redukcję tych zagrożeń. Jednak dobrze jest obserwować gospodarkę, bo to ona odgrywa kluczową rolę w przepływie dóbr i zaspakajaniu potrzeb człowieka.
Dobrze jest też rozumieć, że każde gospodarstwo domowe powinno potrafić zaspokoić swoje własne potrzeby samodzielnie, bez dostaw z zewnątrz, i na to wpływ mamy. Każdy we własnym zakresie, wg dostępnych możliwości, powinien dążyć do niezależności energetycznej i żywnościowej swojej rodziny. Ważne, żeby zacząć to robić, budując swoje osobiste bezpieczeństwo. Tylko w ten sposób możemy ograniczać skutki zagrożeń i redukować ryzyka na poziomie rodziny i lokalnej społeczności.
Podsumowanie
Dawno nie było w przestrzeni publicznej tak dobrej, merytorycznej debaty. Poruszono problematykę wszystkich aspektów gospodarki państwa, zwrócono uwagę na kluczowe wyzwania podając konkretne propozycje rozwiązań. Interlokutorzy spierali się, wymieniali poglądy, argumentowali stawiane tezy, a wszystko w ogromnym poszanowaniu dla rozmówców i audytorium. Życzylibyśmy sobie rozmów na takim poziomie także w przestrzeni rządowej i w każdej innej.
Serdeczne podziękowania kierujemy do Zarządu PTWP S.A. za zaproszenie przedstawicieli Fundacji Gotowi.org na kongres EEC Trends, który odbył się dnia 6 lutego 2023 roku w Warszawie, w Hotelu Sheraton. Dzięki temu mieliśmy możliwość wysłuchania u źródła o zagrożeniach (wyzwaniach) i szansach dla polskiej gospodarki, wobec zmieniającego się świata. Konferencja ta była ważnym etapem przygotowującym do XV Europejskiego Kongresu Gospodarczego, który odbędzie się w dniach 24-26 kwietnia w Katowicach.