Tylko spokój
Bardzo ważne jest zachowanie spokoju i szybka ocena sytuacji. Gdy świadek zdarzenia zauważy osobę poszkodowaną, należy najpierw upewnić się, że miejsce zdarzenia jest bezpieczne zarówno dla poszkodowanego, jak i dla niego samego. W każdym możliwym przypadku, z którym możemy mieć do czynienia, najistotniejsze jest zabezpieczenie miejsca zdarzenia, tak by ratującemu i ratowanemu nic nie zagrażało.
Następnym krokiem jest ocena stanu poszkodowanego. Świadek powinien zbadać poszkodowanego pod kątem ewentualnych obrażeń oraz sprawdzić przytomność i oddech. W przypadku zagrożenia życia lub zdrowia pierwszeństwo powinno mieć zatrzymanie krwotoku, zapewnienie drożności dróg oddechowych oraz udzielenie pomocy w przypadku zatrzymania krążenia.
112 czy 999 ?
Niezwykle istotne jest właściwe powiadomienie służb medycznych o zastanej sytuacji. Dzwoniąc na numer alarmowy 112 lub gdy potrzebna jest tylko pomoc medyczna bezpośrednio na numer 999, świadek powinien starannie opisać sytuację operatorowi numeru alarmowego, podając precyzyjne informacje o miejscu zdarzenia, stanie i ilości poszkodowanych oraz udzielonej pomocy. Precyzyjnie należy odpowiadać na zadawane przez operatora pytania, nawet gdy wydają nam się nieuzasadnione czy niepotrzebne. Profesjonalnie wyszkoleni operatorzy numerów alarmowych muszą zadać te pytania i naszym obowiązkiem jest udzielić na nie odpowiedzi. To pozwoli na szybszą i skuteczniejszą interwencję zespołów ratowniczych.
Pomoc udzielana przez świadków zdarzenia przed przyjazdem pogotowia jest kluczowa, zwłaszcza w sytuacjach, gdzie wymagana jest natychmiastowa interwencja. Każdy może być świadkiem nagłego wypadku lub zachorowania, dlatego warto mieć podstawową wiedzę na temat udzielania pierwszej pomocy oraz najprostszą apteczkę, w której powinniśmy mieć rękawiczki jednorazowe i maseczkę do resuscytacji. Dodatkowo przydadzą się opatrunki i bandaże oraz folia NRC.
Pamięć mięśniowa
Regularne szkolenia z zakresu pierwszej pomocy mogą przygotować nas do skutecznego działania w kryzysowych sytuacjach oraz zwiększyć naszą pewność siebie w udzielaniu pomocy. Szkolenia takie powinny być regularnie powtarzane, idealnie byłoby, gdyby przerwa między nimi nie była dłuższa niż 6 miesięcy.
Warto pamiętać, że udzielanie pierwszej pomocy kończy się dopiero w momencie, gdy poszkodowanego przejmą od nas służby ratunkowe. Gdy główne niebezpieczeństwo zostanie odsunięte (np. zatamowanie masywnego krwotoku, zabezpieczenie poszkodowanego w ataku padaczki), poszkodowany może potrzebować wsparcia emocjonalnego. W takim przypadku zachowajmy empatię i zrozumienie, a także zapewnijmy mu niezbędne wsparcie.
Podsumowanie
Podsumowując, pierwsza pomoc udzielana przez świadków zdarzenia przed przyjazdem pogotowia ma kluczowe znaczenie dla ratowania życia i zdrowia poszkodowanych. Szybka reakcja, odpowiednia ocena sytuacji oraz skuteczne udzielenie pomocy (np. RKO, AED) i sprawne wezwanie pomocy (podstawowe elementy łańcucha przeżycia) są decydujące w zwiększeniu szans na przeżycie i minimalizację skutków obrażeń. Dlatego warto mieć podstawową wiedzę na temat udzielania pierwszej pomocy i być gotowym do działania w nagłych sytuacjach.
mgr inż. Krzysztof Miąsik
żołnierz rezerwy WP, instruktor pierwszej pomocy EFR, wolontariusz, nauczyciel z kilkunastoletnim stażem, Instruktor Gotowi.org