Czad – zatrucie tlenkiem węgla
Tlenek węgla (CO, nazwa zwyczajowa: czad) powstaje podczas procesu niepełnego spalania materiałów palnych – gazu, paliw płynnych i stałych – spowodowanego brakiem odpowiedniej ilości tlenu, niezbędnej do całkowitego spalania. Tlenek węgla może być również produktem spalania gazu ziemnego. Czad jest silnie trującym gazem, bardzo niebezpiecznym, ponieważ jest niewyczuwalny zmysłami człowieka (bezwonny, bezbarwny i pozbawiony smaku).
Czad blokuje dostęp tlenu do organizmu, ponieważ łatwiej niż tlen łączy się z hemoglobiną. Oddychasz trującym czadem, nie tlenem. Dochodzi do niedotlenienia mózgu i serca, co w wielu przypadkach prowadzi do śmierci. Już wdychanie powietrza ze stężeniem 0,16% objętościowego CO, po dwóch godzinach powoduje zgon.
Zagrożenie zatruciami tlenkiem węgla nasila się w okresie jesienno-zimowym, gdy następuje sezon ogrzewania mieszkań i innych pomieszczeń. Przyczyną zatrucia czadem w większości przypadków są:
- wadliwe lub niesprawne urządzenia grzewcze;
- niewłaściwa eksploatacja urządzeń grzewczych;
- niesprawne przewody kominowe w budynków;
- niedrożna wentylacja pomieszczeń;
- silniki spalinowe samochodów, kosiarek, uruchomione i pozostawione w zamkniętym pomieszczeniu;
- pożary.
Przed
- Sprawdź szczelność przewodów kominowych i systematycznie je czyść.
- Systematycznie sprawdzaj ciąg powietrza, np. poprzez przykładanie kartki papieru do kratki wentylacyjnej; jeśli nic nie zakłóca wentylacji, kartka powinna przywrzeć do kratki.
- Nie zaklejaj i nie zasłaniaj kratek wentylacyjnych.
- Upewnij się, że użytkowane przez ciebie piecyki, kuchenki czy termy gazowe są sprawne, używaj ich zgodnie z instrukcją producenta.
- Sprawdź poprawność działania systemów wentylacji pomieszczeń, ponieważ okna wykonane w nowych technologiach zapewniają dużą szczelność.
- Często wietrz pomieszczenie, w których odbywa się proces spalania (kuchnie, łazienki wyposażone w termy gazowe), a najlepiej zapewnij nawet niewielkie rozszczelnienie okien.
- Zainstaluj czujniki alarmowe wykrywające tlenek węgla w pomieszczeniach, w których odbywa się proces spalania.
Podczas
- Jeśli zaobserwowałeś takie objawy jak duszności, ból i zawroty głowy, nudności, a istnieją przesłanki, że mogą być one wynikiem zatrucia czadem, natychmiast otwórz drzwi i okna w celu przewietrzenia pomieszczenia.
- Objawy zatrucia tlenkiem węgla zależne są od stężenia CO we wdychanym powietrzu oraz od stężenia karboksyhemoglobiny we krwi. Do najważniejszych objawów, które mogą mieć różne natężenie, należą:
- ból głowy,
- zaburzenia koncentracji,
- zawroty głowy,
- osłabienie,
- wymioty,
- konwulsje, drgawki,
- utrata przytomności,
- śpiączka,
- zaburzenia tętna,
- zwolniony oddech.
- Jeśli obserwujesz powyższe objawy u poszkodowanej osoby, zadzwoń na nr 112 i wezwij pomoc.
