4 lipca 2024 roku Biuro Bezpieczeństwa Narodowego opublikowało Rekomendacje do strategii bezpieczeństwa narodowego Rzeczypospolitej Polskiej. Ten 59 stronicowy dokument zawiera naprawdę mnóstwo kluczowych elementów naszego bezpieczeństwa, dotykając każdej przestrzeni życia. W naszym przekonaniu jest bardzo dobrym, opartym na zawarte porozumienia międzynarodowe dokumencie.
Poniżej cytujemy klika fragmentów Rekomendacji do strategii bezpieczeństwa narodowego Rzeczypospolitej Polskiej, które są kluczowe z punktu widzenia misji Fundacji Gotowi.org
Kontynuować działania w zakresie wzmacniania odporności poprzez rozwijanie współpracy pomiędzy podmiotami sektora publicznego, prywatnego i społecznego, w oparciu o zasadę partnerstwa, wzajemnego zaufania i wspólnej odpowiedzialności za bezpieczeństwo państwa
Problematyka współpracy uregulowana została m.in. w Ustawie o partnerstwie publiczno-prywatnym. Jak wynika z przeprowadzonych niedawno przez RCB stress-testów systemu energetycznego, analizy wpływu pandemii COVID-19 na funkcjonowanie państwa i społeczeństwa oraz analizy odporności Ukrainy na zagrożenia hybrydowe i wojnę, należy pracować nad zbliżeniem sfery publicznej i prywatnej w zakresie postrzegania odpowiedzialności za bezpieczeństwo narodowe. Ta odpowiedzialność jest wspólna i współwarunkowana, co nie ma przełożenia na modele funkcjonowania tych sfer.
Przeprowadzać cykliczne ćwiczenia praktyczne z udziałem służb i instytucji państwowych, sił zbrojnych, struktur administracji publicznej, przedsiębiorców i społeczeństwa, weryfikujące funkcjonowanie wszystkich obszarów odporności państwa
Agresja Rosji na Ukrainę wskazuje na pilną potrzebę szkoleń sektora cywilnego, dotyczących odporności państwa.
Zbudować skuteczny system obrony powszechnej (ochrona ludności i obrona cywilna)
poprzez zaangażowanie potencjału instytucji publicznych i niepublicznych, państwowych i samorządowych, podmiotów systemu edukacji i szkolnictwa wyższego, obywateli i ich organizacji, w tym społeczności lokalnych, przedsiębiorców, organizacji pozarządowych i wolontariatu, tworzących kompleksową odporność państwa na zagrożenia niemilitarne i militarne
Doświadczenia z agresji Rosji na Ukrainę wskazują na pilną potrzebę odtworzenia zdolności do obrony ludności cywilnej. Zgodnie z rekomendacjami NATO, Polska, aby wzmacniać odporność państwa, musi rozwijać kompetencje w zakresie systemu obrony cywilnej. Rekomendacje NATO odnośnie do wzmocnienia odporności bezpośrednio odnoszą się w sytuacji państwa polskiego do rozwinięcia kompetencji zakresie systemu Obrony Cywilnej. Znajdują one odzwierciedlenie w strategiach krajowych i organizacji społecznych (m.in. w dokumencie strategicznym Ochotniczych Straży Pożarnych – Florian 2050).
Potrzeby naszego regionu w obszarze ochrony ludności są inne niż w Europie Zachodniej. Polska powinna wykorzystać swoją pozycję i doświadczenie, by stać się liderem ochrony ludności w tej części Europy.
Budować odporność społeczną
Budować odporność społęczną, w tym zdolność społeczeństwa do przetrwania w sytuacji zagrożenia. Dostosowywać cele, treści i organizację edukacji dla bezpieczeństwa do zmieniających się potrzeb w tym zakresie, a także powiązać je z promowaniem postaw patriotycznych oraz powinności obywatelskich. W ramach systemu ochrony ludności rozwijać koncepcję powszechnej „służby obywatelskiej”, w tym ratownictwa obywatelskiego na zasadach ochotniczych i powszechnych. Zwiększyć w tym zakresie współpracę z organizacjami społecznymi, w tym z wolontariatem, poprzez dostosowanie uwarunkowań prawnych, ułatwiających wykorzystanie woli i chęci brania przez obywateli współodpowiedzialności za bezpieczeństwo Polski
Należy zintensyfikować działania administracji rządowej zmierzające do wzmacniania masowego zaangażowania społeczeństwa w obronność, zgodnie z indywidualnymi kompetencjami i możliwościami. Ze względu na dynamicznie zmieniające się środowisko bezpieczeństwa, zwłaszcza pojawiające się zagrożenia zewnętrzne oraz hybrydowe, konieczne jest budowanie odporności społecznej. Najbardziej efektywne jest rozwijanie edukacji w tym zakresie przez cały okres nauki w środowiskach szkolnych i akademickich, ochotniczych, harcerskich, samorządowych i innych. Dzięki odpowiedniej edukacji zyskujemy społeczeństwo świadome zagrożeń, minimalizujące ryzyko ich wystąpienia, a jednocześnie posiadające odpowiednie nawyki radzenia sobie w niebezpiecznych sytuacjach. Niezbędne jest też budowanie postaw patriotycznych i świadomości obowiązków obywatelskich. Efektywny program edukacji dla bezpieczeństwa oraz ochrony ludności to punkt wyjścia do stworzenia systemu obrony powszechnej.
Utrzymywać roczne wydatki na obronę narodową na poziomie nie niższym niż 3 proc. PKB
Poziom nakładów na potrzeby obronne Rzeczypospolitej Polskiej został zdefiniowany w Ustawie z dnia 11 marca 2022 r. o obronie Ojczyzny, gdzie minimalny próg wydatków na obronę narodową od roku 2023 określono na poziomie 3 proc. PKB.
W nadchodzących kilku latach poziom wydatków obronnych nie powinien spaść poniżej 4 proc. PKB, z jednoczesnym uwzględnieniem wydatków nie mniejszych niż 3 proc. PKB w perspektywie dwóch dekad.
Powyższe spowodowało, że w 2024 roku budżet na obronę zaplanowano na poziomie 118,14 mld zł, co stanowi 3,1 proc. przewidywanego PKB, a wraz z Funduszem Wsparcia Sił Zbrojnych wydatki obronne mają wynieść blisko 159 mld zł – 4,2 proc. PKB. Dlatego też utrzymanie wydatków na poziomie nie niższym niż 3 proc. jest jednym z zasadniczych działań gwarantujących osiąganie celu, jakim jest wzmacnianie zdolności Sił Zbrojnych RP do odstraszania i obrony przed zagrożeniami dla bezpieczeństwa państwa.
Jednocześnie propozycja ta koresponduje z inicjatywą Prezydenta RP dotyczącą podniesienia minimalnego progu wydatków obronnych w państwach NATO do 3 proc.
Zapewnić jednolitą komunikację strategiczną państwa
Należy stworzyć transsektorowy system integracji i koordynacji instytucji państwa, posiadający kompetencje i zdolności zarówno do ochrony środowiska informacyjnego RP (w tym budowania odporności kognitywnej państwa), jak i do aktywnej propagacji celów, interesów i wizerunku państwa na arenie międzynarodowej oraz do budowania ich właściwej percepcji wśród obywateli innych państw. Należy w tym celu powołać StratCom na poziomie rządu (KPRM), w którego skład wejdzie też przedstawiciel Prezydenta RP. Osiągnięcie tego celu wymaga stworzenia strategii komunikacyjnej RP i odpowiedniego jej oprzyrządowania.
Ten ostatni akapit jest wyjątkowo ważny, choć nie wszyscy w sferach rządowych zdają sobie z tego sprawę. Naszym zdaniem trzeba pilnie wprowadzić dyscypilnę w komunikacji wewnętrznej i zewnętrznej, dla budowania oblicza Polski, jako państwa silnego, bezpiecznego i gotowego do stawienia czoła wszelkim przeciwnościom. Taka powstawa Szwajcarii ocaliła ten kraj, gdy podaczas II wojny światowej Hitler, dowiedziawszy się o ich sile, zrezygnował z ataku na Francję przez terytorium Szwajcarii i poszedł inną drogą. Uczmy się od najlepszych.